TAJEMNICA POCHODZENIA NAZWISKA
Windak właściwie oznacza „POCHODZĄCEGO Z RODU WINDE” i dokładnie jest spieszczeniem imienia Winde. Końcówka pruska -ikö, -ike odpowiada końcówce w j. polskim -ek, -ak, ,-ik, -czek, -czak, -szczak , -szczyk i podobnie powstają nazwiska staropolskie tj. Janiszek – syn Janisza, Pietrzak-syn Piotra, Stanik- syn Stanisława, Janiszczyk – syn Janiszewkiego itd.
W zasadzie należałoby zakończyć sprawę powstania naszego nazwiska-imienia, że jest ono pochodzenia pruskiego, że początkowo zostało zgermanizowane, później spolonizowane i że jest starym nazwiskiem, ale pod względem onomastycznym czyli znaczeniowym istnieje jednak problem. Dla nazwiska Janeczek, nie ma problemu znaczenia nazwiska, bo jest synem Jana, a samo imię Jan oznacza “Yehohanan”- cieszący się boską łaską lub jest łaską od Boga-Yahve, problemem jest od którego z Janów pochodzi. Dla nazwisk Windak, Windyk, Windek, Windyka, (zapisy odimienne: Vindica, Windack, Windeck, Windiko, Windike, zapisy odmiejscowe: de Vindek, de Vindeken, von Windekendorf, von Windackendorf, von Windekeim ) nie ma problemu od kogo pochodzimy, bo pochodzimy od Prusa Winde (mogło być ich nawet kilku, ale to oznacza, że i tak pochodzimy z tego rodu) , natomiast jest problem znaczeniowy imienia Winde.
Geneza nazwy osobowej Winde:
Hipoteza 1: Pochodzenie skandynawskie.
ZA:
– nazwa osobowa komponuje się z nazwą pospolitą [germ. Wind] wiatr, dla ludów morskich, żeglarzy na przykład Skandynawów to słowo jest obdarzone szacunkiem. “Winde” mogło oznaczać “pochodzącego od wiatru czyli ducha, bóstwa” czyli „obdarzonego mocą”, lub “pochodzącego z nie wiadomo skąd, przybysza”. Ten mistycyzm i tajemnicę podkreśla Chrystus Nikodemowi: Wiatr wieje tam, gdzie chce i szum jego słyszysz, lecz nie wiesz skąd przychodzi i dokąd podąża. (J 3,8).
– W Szwecji jest zarejestrowanych 19-ście osób o nazwisku Vinde i 34 osoby o nazwisku Winde
– ze względu na wydarzenia historyczne tj. napływ ludności pochodzenia skandynawskiego:
1. gockiej w okresie I-VI w. n.e. na tereny Pomezanii i Pogezanii.
2. jutlandzkiej (gockiej) w okresie pocz. VI w. – początki powstania Prus (mit Widewuto).
3. wikińskiej w okresie VIII-XII w. n.e. na tereny Pomezanii, Pogezanii, Warmii, Natangii, Sambii i Skalowii.
– genealogia DNA potwierdza obecność naszej haplogrupy R-Z196 w południowej Skandynawii .
Hipoteza 2: Pochodzenie celtycko-wenetyjskie
ZA:
– nazwa osobowa Winde może być pochodzenia celtyckiego. Nazwa Winde mogła zmienić się poprzez język germański z języka celtyckiego veni- 'ród, rasa, rodzina, pokrewieństwo’ (gal. Venicarus, bretoń. gwenn), oraz przyrostek -eto. A zatem Veneti to po prostu 'współrodowcy’. Celtowie byli obecni na ziemiach bałtyjskich, kontrolowali szlak bursztynowy, byli pośrednikami w handlu pomiędzy Rzymem, a Estami (Prusami).
– nazwa osobowa Winde może być wenetyjska. Wg pewnego lingwisty “nazwa plemienna Enetoi/Veneti, etc. kontynuuje indoeuropejski pierwiastek czasownikowy *wenH- w znaczeniu „liebgewinnen, kochać”, por. het. wenzi, wedyckie vana:ti, ale też staroang. una „być zadowolonym”, starowysokoniem. wone:n „przebywac’. Enetoi odzwierciedla więc strukturę *wenH-to- z częstym sufiksem (przymiotniki od czasowników, albo imiesłowy bierne, etc.). Zakładamy istnienie formacji *wenH-to> *wenHe-to > *wene-to-. Nazwa miałaby znaczenie dosłownie „kochani, lubiani” co być może należy interpretować jako „spokrewnieni”.
Nazwa niemiecka Winden to przekształcona nazwa Wenet- z charakterystyczną zmianą dla germańskiego, czyli en > in i z przesuwką germańską, czyli t > d”
Ze względu, że wenetyjski i celtycki należą do tej samej grupy języków italo-celtyckich w zasadzie wyjaśnienie nazwy Winde jest podobne, czyli “pochodzący z plemienia Windów”, tymi Windami są plemiona ludów Wenetów litewskich i łotewskich. Od tych Windów istnieją także nazwy geograficzne na ziemiach bałtyjskich tzw. toponimy np. rzeka Winduga, Windawa, miasto Windawa i Wenden (Kieś). Idąc tym tropem nazwa osobowa “Winde” jest podobna do nazwisk używanych w Polsce tj. Niemiec, Czech, Rusoń itd. Gdyby tak było, to nasze nazwisko byłoby jedną z najstarszych nazw osobowych istniejących i funkcjonujących do czasów współczesnych.
– genealogia DNA potwierdza, że nasza haplogrupa jest “celtycka”. Jeżeli założymy, że Venetowie są ludem w którym występuje nośnik genetyczny tj. celtycki, a świadczyć może o tym język z grupy italo-celtyckiej to hipotezy celtycka lub wenetyjska może mieć sens.
Te dwie hipotezy, które podałem są właściwie rozszerzeniem propozycji etymologicznej nazwiska Windak podanego przez prof. Rymuta z tym, że Wind nie jest pochodzenia niemieckiego tylko germańskiego-skandynawskiego, a Winde pochodzi od Wenetów, (Venethi), ale nie od Wenedów-Słowian. Prof. Rymut miał ‘nosa” co do nazw, trzeba to przyznać.
Zabawa w znaczenie nazwiska jest przednia, zwłaszcza, gdy poznajemy historię, dawne ludy mieszkające na ziemiach obecnie polskich. Odkrywamy historię, której nie ma w podręcznikach szkolnych. Widzimy przestrzeń dla wielu hipotez, zaczynamy myśleć, sprawdzać, możemy też wchodzić w krąg historia kontra świat wyimaginowany, fantasy. Tolkien w swych “Władcach pierścieni” wykorzystał wiedzę historyczną tj. wydarzenia, imiona, ubiór, broń, ustroje społeczne, wierzenia Wenetów, Celtów, Gotów, Wikingów. Te dawne ludy, były obecne na ziemiach pruskich i polskich – potwierdzają to archeolodzy i lingwiści. 😆